Wyka płotowa – Vicia sepium
Roślina wieloletnia o wysokości od 30 do 80 cm, pnąca z pełzającą łodygą rozłogową;
liście zakończone wąsem czepnym, złożone z 4-8 par listków. Małe kwiaty o wielkości ok 12mm, od 2 do 6 w gronach na bardzo krótkich szypułkach, znacznie krótsze od liścia, w kolorze od ciemnego różu do brudnego fioletu z widocznymi smugami. Kwiaty po przekwitnięciu tworzą strąki o średnicy 25–30 mm, skrywające kuliste, czarne nasiona.
Wykę można spotkać na łąkach, miedzach, przy płotach jak i sama nazwa wskazuje, ale też i między rosnącymi zbożami na polach.
Roślina bardzo pospolita, spotkać ją można naprawdę w wielu miejscach a okres jej kwitnienia przypada od maja do sierpnia. Ja ją spotkałam teraz, już na początku kwietnia, niemalże pod samym domem przy ogrodzeniu.
Wyka jest rośliną znaną od dawna w ziołolecznictwie. Posiada szereg cennych właściwości leczniczych choć nie często się o niej wspomina.
Wykorzystuje się ziele kwitnącej wyki, nie tylko tego gatunku bo i innych jej gatunków również, a jest ich kilka. Ziele należy suszyć szybko, dobrym miejscem będzie np. strych. Można suszyć również na słońcu, czego się nie robi w przypadku wielu innych ziół, tu natomiast można.
Co nam oferuje Wyka dla zdrowia i lepszego samopoczucia ?
Na początku chcę zwrócić uwagę na to iż roślina posiada właściwości estrogenne. To jedno z ziół pomocnych np. w okresie menopauzy. Potrafi złagodzić szereg uciążliwych objawów jakie w tym czasie występują, działa podobnie jak ziele czerwonej koniczyny. W zasadzie to kolejne z dobrych ziół dla kobiet, bo i w okresie pokwitania czy przy problemach związanych z nieregularnymi miesiączkami również ziele wyki może przyjść z pomocą.
Wyka posiada właściwości anaboliczne tym samym przyczynia się do zwiększenia siły i masy mięśniowej, poprawia metabolizm. Zwiększa przyswajanie składników odżywczych. W związku z powyższym może przynieść również korzyści osobom uprawiającym sport.
Wyka została też uznana jako ”zioło czyszczące krew”, preparaty z niej sporządzone wpływają na poprawę krążenia krwi. Rozszerzają oraz wzmacniają naczynia krwionośne. Również obniżają poziom cukru we krwi.
Na co zastosować ziele wyki wewnętrznie w postaci naparu z kwiatów lub wyciągu alkoholowego:
– dolegliwości związane z okresem menopauzy,
– wzmocnienie naczyń krwionośnych,
– chorobę wieńcową,
– reumatyzm,
– wypadanie włosów,
– zapalenie naczyniówki i siatkówki oka,
– zaburzenia krążenia obwodowego i mózgowego,
– zaburzenia krążenia ocznego,
– nadciśnienie śródgałkowe,
– nadciśnienie tętnicze.
Sam napar z kwiatów na:
– osłabienie,
– wychudzenie,
– stany zapalne naczyń krwionośnych,
– skąpomocz,
– kamica moczowa,
– zapalenie układu moczowego,
– choroby skóry, łuszczyca, trądzik
Zastosowanie wspomagające przy: cukrzycy, hiperlipidemii i hipercholesterolemii; przy chorobach nowotworowych; hemoroidach (również wlewki doodbytnicze z mocnego odwaru), zapaleniu jajników; zapaleniu węzłów chłonnych.
Zastosowanie zewnętrzne w postaci kąpieli, przemywań, okładów, płukanek:
– łysienie,
– stany zapalne skóry,
– zapalenie piersi,
– obrzęk limfatyczny,
– obrzęk i zapalenie narządów płciowych;
– obrzęk stawów;
– krwiaki, siniaki;
– stopa cukrzycowa;
– trudno gojące się rany;
– zmiany skórne: wypryski, zmiany metaboliczne; trądzik różowaty; toczeń skórny; podrażnienie skóry.
Przepisy na preparaty z Wyki:
Intrakt z kwiatów wyki na alkoholu 50-60%:
1 część świeżych, rozdrobnionych kwiatów wyki zalać 5 częściami alkoholu doprowadzonego do wrzenia; odstawić na 7 dni, przefiltrować.
Zażywać 2 raz dziennie po 10 ml rozcieńczonych w 100 ml wody. Intrakt po rozcieńczeniu wodą 1:1 lub 1:2 stosować do przemywania i okładów. W stanie nierozcieńczonym wcierać we włosy i skórę głowy przy łysieniu.
Napar :
1 łyżkę rozdrobnionych suszonych kwiatów lub ziela skropić alkoholem 70%, przykryć i odstawić na 5 minut, następnie zalać 1 szklanką wrzącej wody; odstawić pod przykryciem na 30-40 minut, przecedzić. Pić 2 razy dziennie, rano i wieczorem po 1/2 szklanki; Przy zapaleniu układu moczowego pić 3 razy dziennie po 1/2 szklanki.
Wyciąg wodny stosowany do lewatywy lub na okłady (10 min.)na oczy trzeba pogotować 5-7 minut, również uprzednio skropić alkoholem. Stosować również do płukania włosów, okładów, przemywania skóry, płukania gardła przy zapaleniu i opłukiwania narządów płciowych. Mocny odwar dolewać do wody kąpielowej przy problemach skóry ( atopowe zapalenie skóry)
Nalewka z wyki na alkoholu 50-60%:
1 część rozdrobnionego ziela lub kwiatów wyki zalać 5 częściami alkoholu, odstawić na 7 do 14 dni, przefiltrować. Stosować tak samo jak intrakt.
Wyka na okłady w postaci papki:
świeże lub suche ziele wyki zmielić i zalać niewielką ilością gorącej wody. Dodać octu dla zakwaszenia i przykładać na bolące, opuchnięte miejsca, w okolicę stłuczeń i stawów, piersi, obolałe mięśnie itd.
UWAGA !
Trzeba wiedzieć że ziele wyki należy dawkować ostrożnie gdyż skutkiem przedawkowania mogą być nudności oraz wymioty, a także biegunka, drgawki, niepokój, a nawet hemoliza krwi i krwiomocz.
Kobiety w ciąży i karmiące nie powinny stosować preparatów z Wyki.
Inne zastosowanie Wyki:
Roślina ta jest również bardzo popularna wśród hodowców jako pasza, ze względu na doskonałe walory odżywcze, a zwłaszcza wysoką zawartość białka.
Jako roślina okrywowa lub pasza, często stosowana jest w połączeniu z innymi gatunkami roślin o wzniesionym i smukłym pokroju, takimi jak żyto czy owies.
Przykłady łączenia gatunków roślin z Wyką:
• Wyka + owies + rzodkiew pastewna
• Wyka + żyto + fasola jara
• Wyka + facelia + musztarda
• Wyka + słonecznik + żyto
• Wyka + żyto + koniczyna
Źródła: “AgroLeague”,
Dr.H.Różański “Wyka plotowa w fitoterapii”