Koniczyna łąkowa lub koniczyna czerwona (Trifolium pratense) to roślina z rodziny bobowatych. Jej występowanie jest dość powszechne w Europie, Azji , Ameryce północnej i Afryce północnej. Choć rośnie w stanie dzikim to jest też rośliną pastewną a dzięki odporności na niskie temperatury jako taka, została rozpowszechniona w Skandynawii i Kanadzie. U nas spotkać ją można na terenie całego kraju, porasta łąki, pola, a także miejskie trawniki.
Koniczyna czerwona to kolejne z ziół polecanych dla kobiet, szczególnie w okresie menopauzy.
Kiedy spada produkcja estrogenów i występują przykre dolegliwości z tym związane (lęki, uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, zaburzenia snu, suchość pochwy, bóle oraz zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, problemy z koncentracją, bóle stawów) warto sięgnąć po preparaty z koniczyny. W ostatnich latach badania nad rośliną wykazały że izoflawony zawarte w niej mają podobną strukturę do estrogenów, dlatego ziele jest tak szczególnie pomocne gdy następuje ich znaczny spadek.
Okazuje się że izoflawony czerwonej koniczyny wykazują podobne działanie do HTZ (hormonalnej terapii zastępczej) i co jest ważne nie niosą przy tym skutków ubocznych, które występują przy HTZ. Izoflawony koniczyny korzystnie wpływają na poprawę gęstości kości, to zapobiega rozwojowi osteoporozy.
Wiadomo już że koniczyna pomaga w dolegliwościach kobiecych, nie znaczy to jednak że mężczyźni nie mogą korzystać z jej dobrodziejstw. Łysienie androgenowe u mężczyzn może mieć znacznie łagodniejszy przebieg w przypadku zażywania preparatów z koniczyny a fitoestrogeny mogą działać wspomagająco przy terapii raka prostaty.
Jakie jeszcze zastosowanie ma ziele koniczyny ?
W medycynie ludowej stosowane było jako środek hamujący nadmierne krwawienia miesiączkowe, uszczelniający i wzmacniający naczynia krwionośne, wykrztuśny, moczopędny, odtruwający (czyszczący krew), przeciwobrzękowy, mlekopędny oraz uspokajający.
W medycynie chińskiej znane od lat jako ziele termicznie chłodne, odżywiające, zmiękczające i tonizujące, wspomagające i zapobiegające chorobom takich organów jak nerki, wątroba, płuca i pęcherz.
Kiedy wspomagać się preparatami z koniczyny?
Koniczynę czerwoną można stosować zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie a wspomagać można się w przypadku:
– chorób nerek (w tym kamica nerkowa)
– chorób pęcherza
– reumatyzmu
– suchego kaszlu, suchości w jamie ustnej i
gardle
– schorzeń skórnych (sucha skóra, łuszczyca, oparzenia słoneczne) i też dla poprawy jakości skóry – kąpiele
– stanów zapalnych oczu (okłady z naparu)
– ukąszeń owadów (świeże, roztarte kwiaty w postaci okładów)
Napar: 1 łyżkę rozdrobnionego suchego ziela wraz z kwiatami zalać 1 szkl. wrzącej wody, odstawić na 30-40 minut, przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 1 szklance.
Nalewka: pół szkl. kwiatów lub ziela zalać 400 ml wódki, wytrawiać 14 dni, przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dziennie po 10 ml. Dzieciom dolewać do mleka osłodzonego miodem.
Kąpieli z kwiatów: Garść kwiatów koniczyny zalać 2 l wrzącej wody. Pozostawić pod przykryciem 30 minut, przecedzić. Wlać do wanny z wodą, zażywać kąpieli co najmniej 15 minut.
W sprzedaży jest wiele gotowych preparatów z czerwoną koniczyną np. w postaci kapsułek, tabletek czy gotowych suszonych ziół do robienia herbatek.
Zanim wybierzemy któryś z nich, warto spytać o skład preparatu, najlepiej gdy produkt wolny jest od syntetycznych dodatków, barwników czy konserwantów, które mogą mieć wpływ na przyswajanie substancji czynnych rośliny.
Ja zachęcam do zbioru surowca we własnym zakresie ze stanowisk naturalnych, oczywiście z miejsc czystych zdała od terenów uprzemysłowionych, często uczęszczanych dróg itp.
Kiedy zbierać i jak suszyć czerwoną koniczynę?
Jako surowiec zielarski w celach leczniczych, zbiera się roślinę w czasie jej kwitnienia tj. od czerwca do września. Zbierać można same kwiaty lub kwiaty z częścią górnych liści.
Suszyć w temperaturze otoczenia (przewiewne, ciemne miejsce), lub w suszarce w temperaturze nie przekraczającej 50 stopni Celsjusza.
Uwaga!
Preparaty z czerwonej koniczyny nie powinny być stosowane przez kobiet w ciąży i karmiące piersią, również przez osoby chorujące na nowotwory hormonozależne (rak sutka, rak trzonu macicy, rak jajników).
Przeciwwskazaniem do stosowania tychże preparatów jest również przyjmowanie leków wpływających na krzepliwość krwi (koniczyna może nasilać krwawienie).
Źródła: A.Ożarowski, Dr. H.Różański,
“Najskuteczniejsze terapie Tradycyjnej Medycyny Chińskiej” A. Kowalska Dorscheid