Daglezja zielona (łac. Pseudotsuga menziesii) znana też jako Jedlica zielona. Nazw jest kilka, jednak te są najbardziej popularne. Można również spotkać się z nazwami takimi jak Drzewo Douglasa, czy Jedlica Menziesa.
Skąd tak różne nazwy? O tym w dalszej części wpisu.
Daglezja to zimozielone drzewo z rodziny sosnowatych (Pinaceae), którego naturalny zasięg obejmuje część Ameryki Północnej a także Azji.
Drzewo jest często spotykane w Europie, tylko dlatego że zostało tu sprowadzone.
Daglezja w naturalnych obszarach występowania potrafi osiągnąć wysokość do 100 m przy średnicy pnia nawet 4 m, to jedno z największych drzew na świecie. Wiek tych drzew określa się na około 500 lat. Rosnące w Europie daglezje są znacznie niższe gdyż ich wysokość nie przekracza zazwyczaj 50 m.
Drzewo na naszym kontynencie, jako pierwsze pojawiło się w Anglii. Szkocki botanik David Douglas sprowadził je w 1827 roku w celu dokonania obserwacji i badań. Jedna z nazw pochodzi od jego nazwiska. Wcześniej drzewo znane było jako Jedlica Menziesa, od nazwiska innego botanika. W 1792 roku, drzewo zostało odkryte właśnie przez Archibalda Menziesa na wyspie Vancouver.
Jedlica, to dziś również często spotykana nazwa drzewa.
Wyglądem daglezja przypomina świerk lub jodłę.
Korona drzewa ma kształt stożka.
Gałęzie wyrastają z pnia raczej poziomo. Igły o długości od 2 do 3 cm, barwy ciemnozielonej, gęsto rozmieszczone, miękkie. Po roztarciu wydzielają
zapach nieco zbliżony do zapachu cytrusów czy trawy cytrynowej. Inną pomocną cechą
w odróżnieniu daglezji od rodzimych drzew iglastych jest wygląd jej szyszek. Dojrzała
szyszka ma kształt walcowaty. Jej długość wynosi średnio 8 cm a średnica około 3 cm.
Łuski okrywające są podłużne, podzielone na trzy wierzchołki.
W naszym kraju pierwsze daglezje posadzono
w Niedźwiedziu w 1833 roku. Sadzonki te (odmiany viridis) pochodziły najprawdopodobniej z doliny rzeki Fraser w Kolumbii Brytyjskiej i stanu Waszyngton z części o łagodniejszym klimacie. Daglezja jest zaliczana do najważniejszych, obcych gatunków drzew w europejskim
leśnictwie. W Polsce jest również chętnie sadzona, gdyż szybko rośnie (sprzyja jej wilgotny klimat). W niektórych krajach (np. Francja, Niemcy) przyrasta nawet dwukrotnie szybciej niż większość rodzimych, drzew np. sosna zwyczajna.
Zastosowanie drewna daglezji.
Drewno daglezji jest dość trwałe, zarówno w stanie suchym jak i mokrym.
Dzięki temu może być i jest wykorzystywane w budownictwie wodnym, np. na pale mostowe czy umocnienia portowe lub w szkutnictwie na elementy łodzi i jachtów. Jest to również materiał stosowany do produkcji oklein oraz w postaci litej w konstrukcjach domów i do ich wyposażenia jako podłogi, boazerie i meble. W USA i Kanadzie drewno daglezji używane jest również do produkcji opakowań, palet oraz podkładów kolejowych. Także znajduje zastosowanie w przemyśle sklejkowym, celulozowym, płyt wiórowych i pilśniowych. Z drzew daglezji pozyskuje się produkty uboczne w postaci kory garbarskiej i żywicy balsamicznej.
Można uznać, że drewno daglezjowe przewyższa surowiec sosnowy i jest porównywalny z modrzewiem.
Zastosowanie daglezji w medycynie naturalnej i kosmetyce.
Daglezja była znana i ceniona wiele lat wstecz przez Indian, którzy sporządzali napary z igliwia w celu leczenia przeziębień, wywary z kory stosowali przy problemach żołądkowych. Z pączków daglezji robiono lekarstwo na choroby weneryczne. Żywica służyła do wyrobu maści na skaleczenia. Mocne drewno, jak wiadomo, miało zastosowanie jako materiał budulcowy, natomiast z korzeni wyplatano koszyki.
W obecnych czasach daglezja ma także zastosowanie w medycynie naturalnej i kosmetyce. Popularny jest olejek daglezjowy, oraz hydrolat z igliwia.
Bardzo aromatyczny hydrolat o wyjątkowym, leśnym zapachu ma wiele zastosowań:
– jako mgiełka do twarzy w celu poprawy kondycji zmęczonej skóry (cera matowa, trądzikowa, podatna na infekcje, słabo nawodniona)
– do walki z cellulitem (pomoże zminimalizować „skórkę pomarańczową”)
– jest szczególnie polecany przy chorobach układu oddechowego (zapalenie oskrzeli, kaszel, zapalenie zatok), astma, trudności w oddychaniu spowodowane paleniem papierosów.
(ulgę przyniosą inhalacje z dodatkiem hydrolatu w postaci rozcieńczonej z wodą).
– hydrolat skutecznie odświeży otoczenie w którym przebywamy pozostawiając zapach lasu.
– świeży, wyjątkowo leśny zapach poprawia nastrój, działa odprężająco, łagodzi skutki stresu ( polecany osobom z niedociśnieniem, wyczerpanych zarówno psychicznie jak i fizycznie).
Olejek z daglezji ma podobne działanie jak hydrolat lecz stosowanie nieco się różni.
Uwaga ! Nie należy aplikować olejku bezpośrednio na skórę, nie stosować wewnętrznie, przed użyciem warto wykonać test uczuleniowy (2 krople rozcieńczyć w niewielkiej ilości oleju jadalnego, nanieść w zgięciu łokcia i pozostawić na 24 godziny). Niektórych olejków nie powinny używać kobiety w ciąży oraz osoby z epilepsją, należy więc przed użyciem przeczytać ulotkę lub zasięgnąć porady specjalisty. Nie należy przekraczać zalecanej dawki, gdyż olejki eteryczne to produkty bardzo mocno skondensowane.
– olejek daglezjowy jest zalecany w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych i zatok ze względu na swe właściwości antyseptyczne ( Inhalacje: dodać 5 kropli olejku do miski z wrzątkiem, nachylić się nad roztworem, okryć głowę ręcznikiem i wdychać opary przez 5 do 10 minut),
– działa pobudzająco i odświeżająco na zmęczony umysł. Łagodzi objawy wyczerpania nerwowego i nerwobóle ( Kąpiel: należy wlać do wanny 5 – 15 kropli olejku, a następnie zanurzyć całe ciało. Kąpiel powinna trwać przynajmniej 15 do 30 minut. Nie należy używać zbyt pieniących i aromatycznych mydeł czy płynów do kąpieli. Masować ciało aby rozprowadzić olejek. Po kąpieli nie spłukiwać, lecz delikatnie osuszyć ciało ręcznikiem),
– łagodzi objawy reumatyzmu i artretyzmu (Masaż: polega na masowaniu i nacieraniu przygotowanym roztworem olejów bolących mięśni i stawów w kierunku dosercowym. Na jeden zabieg wystarczy 1 łyżka stołowa oleju bazowego i 2-5 kropli olejku daglezjowego. Roztwór najlepiej zrobić bezpośrednio przed masażem),
– również pomaga w zwalczaniu cellulitu (masaże, kąpiele),
– może być stosowany do aromatyzowania pomieszczeń (dodać kilka kropel do miseczki z wodą lub nawilżacza powietrza).
Oprócz powyższych właściwości daglezji, warto też wspomnieć o jeszcze jednej, a mianowicie aromat igliwia odstrasza insekty. Z pewnością i w tym przypadku z pomocą może przyjść aromatyczny olejek daglezjowy. Myślę że kominek do aromaterapii, będzie tu najlepszym rozwiązaniem.
Do górnej części kominka (miseczka lub wgłębienie), wlewamy wodę i dodajemy kilka kropel olejku. Do środka wkładamy zapaloną małą płaską świeczkę – podgrzewacz. Świeczka podgrzeje wodę tym samym uwalniając aromat olejku daglezjowego. Unoszący się aromat powinien skutecznie odstraszyć szczególnie komary.
Daglezja od strony kulinarnej.
Młode pędy zbierane wiosną, drobno posiekane, przyjemnie smakują w sałatkach np. w połączeniu z marchewką, a także z białym serem lub jogurtem ( smaki kuchni francuskiej). Wywar na wodzie lub mleku ze starszych gałązek, może być stosowany do aromatyzowania deserów. Igły daglezji, podobnie jak sosny, mogą być także składnikiem automatycznych, prozdrowotnych herbat.
Bellon S. Tumiłowicz J., Król S.1977: „Obce gatunki w gospodarstwie leśnym”, Państwowe Wydawnictwo
Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Maciejowski K., 1951: ,,Egzoty naszych lasów” PWRiL. Warszawa.